Święto Trzech Króli – kiedy wypada

Uroczystość Objawienia Pańskiego – należąca do najstarszych świąt chrześcijańskich – została ustanowiona na pamiątkę Wcielenia, czyli objawienia się Boga jako człowieka. W tym dniu Kościół rozważa zatem tajemnicę natury Jezusa Chrystusa, który w świetle nauki katolickiej jest jednocześnie prawdziwym Bogiem – Synem Bożym i prawdziwym człowiekiem.  

Określenie „święto Trzech Króli” nie jest jednak określeniem przypadkowym. W tekstach liturgicznych przewidzianych na 6 stycznia znajduje się bowiem fragment Ewangelii św. Mateusza o Trzech Mędrców ze Wschodu, którzy przybyli do Betlejem, aby oddać pokłon nowonarodzonemu Jezusowi (Mt 2,1-12).

Ciekawostka: podczas gdy w Kościele zachodnim Uroczystość Objawienia Pańskiego koncentruje się wokół narodzin Chrystusa i przybyciu Mędrców do Betlejem, w Kościele Prawosławnym w Święto Epifanii wspomina się chrzest Jezusa w rzece Jordan. Stąd też na Wschodzie nie spotkamy się z określeniem „Święto Trzech Króli", ale ze „Świętem Jordanu”.

Uroczystość Objawienia Pańskiego należy do tzw. świąt nakazanych, co oznacza, że katolicy mają obowiązek udziału we mszy świętej sprawowanej 6 stycznia. W Polsce jest to dzień wolny od pracy.

Królowie, Mędrcy czy Magowie?

Opis przybycia Mędrców ze Wschodu do Betlejem znajduje się wyłącznie w Ewangelii św. Mateusza (Mt 2,1-12). Żaden z pozostałych ewangelistów nie wspomina o takim wydarzeniu.

Warto także podkreślić, że św. Mateusz nie używa określenia „królowie". W greckiej wersji (którą niektórzy uznają za oryginał, a inni za przekład) pada bowiem słowo „magoi”, czyli magowie. W większości polskich przekładów, w tym w najbardziej znanym – w Biblii Tysiąclecia, zdecydowano się przetłumaczyć je jako „Mędrcy”. 

W tradycji kościelnej Magowie „stali się” królami dopiero w VI w., kiedy to powiązano ich postacie z proroctwem z Psalmu 72: „I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie, wszystkie narody będą mu służyły (...) Przeto będzie żył i dadzą mu złoto z Saby, zawsze będą się modlić za niego, nieustannie mu błogosławić” (Ps 72, 11,15).

Ciekawostka: w Ewangelii św. Mateusza nie znajdziemy również liczby mędrców ani ich imion. Przyjęto jednak, że było ich trzech ze względu na ilość darów. Z kolei imiona – Kacper, Melchior i Baltazar – pojawiły się dopiero w VIII- IX w. Nie wiadomo jednak, dlaczego akurat takie zostały wybrane.

Święto Trzech Króli – zwyczaje 

W trakcie liturgii sprawowanej w Święto Trzech Króli kapłan święci kadzidło, złoto oraz kredę. Wierni po powrocie do domu na drzwiach swoich mieszkań wykonują tą poświęconą kredą napis: K+M+B i dodają do niego aktualny rok, np. 2018. Gest ten odczytywany jest jako publiczne wyznanie wiary.

Wiele osób wiąże litery K,M,B z trzema imionami króli. Możliwa jest jednak także inna interpretacja – w średniowieczu napis „C+M+B” (łac. Caspar – Kacper) odczytywano bowiem jako: Christus mansionem benedicat, co oznacza: Niech Chrystus błogosławi mieszkanie! 

Innym zwyczajem związanym z Uroczystością Objawienia Pańskiego są pojawiające się 6 stycznia na ulicach miast parady, tzw. Orszaki Trzech Króli, podczas których odgrywane są jasełka i śpiewane kolędy.

Czy obchodzicie Uroczystość Objawienia Pańskiego? Co sądzicie o napisie „K+M+B” na drzwiach? Czy braliście kiedyś udział w Orszaku Trzech Króli? Zachęcamy do dzielenia się opiniami oraz  wspomnieniami w komentarzach.