Kiedy powstało Królestwo Polskie?

Królestwo Polskie było monarchią połączoną unią personalną z Imperium Rosyjskim. Zgodnie z przyjętą Ustawą Konstytucyjną każdorazowy cesarz Rosji stawał się równocześnie królem Polski. Stolicą kraju była Warszawa.

Zapamiętaj: ziemie Księstwa Warszawskiego, które nie weszły w skład Królestwa Polskiego, trafiły do Królestwa Prus (zachodnia część Księstwa z Poznaniem i ziemią chełmińską) oraz do Cesarstwa Austrii (okręg Wieliczki), natomiast z Krakowa i jego lewobrzeżnych okolic powstało niesuwerenne, pozostające pod kontrolą wszystkich trzech zaborców Wolne Miasto Kraków.

Do 1830 r. Królestwo Polskie, pomimo braku możliwości prowadzenia niezależnej polityki zagranicznej, było odrębnym państwem z własnym parlamentem, wojskiem, monetą, systemem oświaty, systemem prawnym i sądownictwem. Po klęsce powstania listopadowego (29 XI 1830  – 5 X 1831) sytuacja ta uległa znacznej zmianie – 26 lutego 1832 r. w miejsce obowiązującej dotychczas Konstytucji wprowadzono bowiem Statut organiczny, na mocy którego m.in. zniesiono koronację w Warszawie, zlikwidowano sejm oraz włączono wojsko polskie do Armii Imperium Rosyjskiego. W rezultacie Królestwo Polskie stało się integralną częścią cesarstwa – od tej pory łączyła je z nim unia realna.  

Warto zaznaczyć, że wśród historyków nie ma zgody, co do daty upadku Królestwa Polskiego. Niektórzy wskazują bowiem, że doszło do niego właśnie w 1832 r., gdy car Mikołaj I Romanow wydał Statut organiczny. Inni utożsamiają koniec państwowości z całkowitym zniesieniem autonomii polityczno-administracyjnej Królestwa w 1867 r., które było konsekwencją przegranego powstania styczniowego (1863-64). Wówczas wzmożono też działania rusyfikacyjne, w tym zabroniono używania języka polskiego w administracji i w szkolnictwie, a w urzędowej nomenklaturze coraz częściej można było spotkać półoficjalną nazwę „Kraj Nadwiślański” .

W trakcie I wojny światowej w 1915 r. całe Królestwo Polskiego znalazło się pod okupacją Niemiec oraz Austro-Węgier. Oficjalnie Rosja zrzekła się do roszczeń do jego  terytorium w traktacie pokojowym, który zawarła z państwami centralnymi 3 marca 1918 r. w Brześciu Litewskim. Dziewięć miesięcy później, 11 listopada, Polska odzyskała niepodległość i ziemie Królestwa weszły w skład II Rzeczpospolitej.