Kiedy powstało gimnazjum?

W okresie hellenistycznym greccy chłopcy rozpoczynali edukację w wieku lat 7. Wówczas rodzice posyłali ich do szkoły, którą współcześnie nazwalibyśmy szkołą podstawową. Tam nabywali umiejętności czytania oraz pisania; uczyli się arytmetyki, poezji, muzyki, a także uprawiali najróżniejsze sporty (m.in. boks, zapasy, rzucanie oszczepem lub dyskiem).

Absolwenci takiej „podstawówki” mogli kontynuować swoją naukę w gimnazjach. Były to placówki, w których koncentrowano się zarówno na wychowaniu fizycznym, jak i wychowaniu umysłowym młodych mężczyzn. Służyły one również jako miejsca spotkań towarzyskich; były  ośrodkami życia społecznego, finansowanymi przez miasta i zarządzanymi przez wyznaczonego urzędnika nazywanego gimnazjarchą.

Ciekawostka: kiedy Rzymianie podbili Greków, przejęli i następnie rozwinęli ideę gimnazjów – stała się ona punktem wyjścia do opracowania koncepcji term miejskich, które składały się nie tylko z basenów i z łaźni, ale również m.in. z pomieszczeń do ćwiczeń, boisk, bibliotek, pokoi muzycznych czy sal do  gry w kości.

Współczesne gimnazja nie mają już w zasadzie nic wspólnego z greckimi szkołami z wyjątkiem nazwy, której zaczęto używać w epoce odrodzenia jako terminu określającego powstające wówczas humanistyczne szkoły średnie. Wzorem nowożytnego gimnazjum zostało założone w 1538 r. przez Johannesa Sturma gimnazjum w Strasburgu, którego program opierał się na nauce języków starożytnych (greki, łaciny, hebrajskiego) oraz na lekturze starożytnych dzieł. Podobne szkoły otwierano w całej Europie, również w Polsce.

Od końca XIX w. nazwę gimnazjum stosuje się w odniesieniu do różnego typu szkół średnich; obecnie można ją spotkać m.in. w Austrii, w Niemczech, w Danii, w Norwegii oraz w Szwecji. Przy czym należy podkreślić, że w dzisiejszych czasach nie ma już mowy o wspólnych założeniach programowych; programy nauczania niezależnie od siebie ustalają władze oświatowe poszczególnych państw.

W Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. wprowadzono najpierw ośmioletnie gimnazja ogólnokształcące, a później –  po reformie przeprowadzonej w 1932 r.  – czteroklasowe gimnazja (w których naukę kończyło się tzw. małą maturą) i dwuletnie licea. Po II wojnie światowej dokonano kolejnych zmian w systemie szkolnictwa i całkowicie zniesiono gimnazja. Powróciły one dopiero w 1999 r. jako trzyletnia szkoła ponadpodstawowa. W 2016 r. Ministerstwo Edukacji Narodowej zdecydowało o ich ponownej likwidacji i o przywróceniu ośmioletniej podstawówki oraz czteroletniego liceum. Tym samym z końcem roku szkolnego 2018/2019 gimnazja zostaną ostatecznie wygaszone.

Czy chodziliście do gimnazjum? Co uważacie o likwidacji tego typu szkół oraz o powrocie do ośmioletniej szkoły podstawowej? Zachęcamy do dzielenia się opiniami w komentarzach.