Kiedy powstał język polski?

Język polski zaczął się kształtować jako odrębny język w X w. Jego rozwój był zatem ściśle związany z rozwojem polskiej państwowości.

Językoznawca Zenon Klemensiewicz podzielił historię polszczyzny na dwa okresy:

- okres przedpiśmienny (do połowy XII w.)

- okres piśmienny (od połowy XII w.)

W przedstawionej przez Klemensiewicza periodyzacji na okres piśmienny składają się: doba staropolska (od poł. XII w. do XV/XVI w.), doba średniopolska (od XVI w. do lat 80-tych XVIII w.) i doba nowopolska (od lat 80-tych XVIII w. do 1939 r.). Językoznawca i polonista Bogdan Walczak proponuje bardzo podobny podział, ale uzupełniony o polszczyznę współczesną (po 1939 r.).

Za datę otwierającą okres piśmienny w historii języka polskiego uznaje się 7 lipca 1136 r., czyli datę wydania bulli papieskiej przez papieża Innocentego, która to znosiła zwierzchność arcybiskupstwa magdeburskiego nad arcybiskupstwem gnieźnieńskim. Dokument, nazwany później bullą gnieźnieńską, był napisany po łacinie, niemniej zawierał ponad 400 polskich nazw własnych z terenu Polski.

Należy jednak zaznaczyć, że polskie nazwy własne (imiona, nazwy geograficzne) pojawiały się już wcześniej w tekstach łacińskich – znajdziemy je bowiem w zapisku „Geograf Bawarski” pochodzącym z około połowy IX w., w najstarszym znanym dokumencie polskim „Dagome iudex” sporządzonym ok. 991 r., a także w Kronice Thietmara z początku XI w. oraz w Kronice Galla Anonima z początku XII w.

Z kolei najstarsze polskie zdanie znajduje się w datowanej na 1270 r. „Księdze henrykowskiej” i brzmi następująco: „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj” (w wersji współczesnej byłoby to: „Daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj”). Natomiast pierwsze teksty, które w całości zostały napisane w języku polskim, zaczęły pojawiać się w XIII-XIV. Należą do nich: „Bogurodzica”, „Kazania świętokrzyskie” oraz „Psałterz floriański”.

Uwaga: wspomniane powyżej teksty i dokumenty – od „Bulli gnieźnieńskiej” po „Psałterz floriański” wymieniane są zazwyczaj jako zabytki języka polskiego (nawet jeśli zostały spisane w obcym języku i zawierają pojedyncze polskie nazwy). 

Co uważacie o naszym języku? Czy podoba Wam się jego brzmienie? Czy są jakieś słowa lub zagadnienia, które sprawiają Wam trudności? Zachęcamy do dzielenia się opiniami i przemyśleniami na temat polszczyzny w komentarzach.