Co grozi za składanie fałszywych zeznań – jaka kara?

Najwyższa kara przewidziana jest dla biegłych, rzeczoznawców oraz tłumaczy, którzy przedstawiają w postępowaniu sądowym fałszywą opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie – w świetle art. 233 Kodeksu karnego grozi im od roku do 10 lat więzienia.

Jednocześnie niższa kara czeka na tych ekspertów, którzy nieświadomie złożyli fałszywe zeznania i tym działaniem narazili na istotną szkodę interes publiczny – w ich przypadku sąd może wymierzyć karę do 3 lat pozbawienia wolności.

Pozostałe osoby, składając fałszywe zeznania, muszą liczyć się z karą od 6 miesięcy do 8 lat więzienia. Wyrok może być jednak niższy, jeżeli sprawca zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę z obawy przed odpowiedzialnością karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym – wówczas grozi mu od 3 miesięcy do lat 5.

Ponadto sąd ma możliwość zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary bądź w ogóle odstąpić od jej wymierzenia w dwóch sytuacjach:

I. gdy fałszywe zeznanie, opinia, ekspertyza lub tłumaczenie dotyczy okoliczności, które nie będą miały wpływu na samo rozstrzygnięcie sprawy,

II. sprawca dobrowolnie sprostuje fałszywe zeznanie, opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie, zanim zostanie wydany wyrok (także wyrok nieprawomocny).

Należy dodać, że pociągnięty do odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań może być tylko ten, kto został o tej odpowiedzialności uprzedzony, a także poinformowany o prawie odmowy zeznania oraz odpowiadania na pytania.

Zgodnie z przepisem art. 261 Kodeksu postępowania cywilnego w naszym kraju prawo odmowy zeznań w charakterze świadka przysługuje:

- małżonkom;

- wstępnym (rodzicom, dziadkom, pradziadkom itd.);

- zstępnym (dzieciom, wnukom, prawnukom itd.); 

- rodzeństwu;

- powinowatym w tej samej linii lub stopniu;

- osobom pozostającym ze stroną w stosunku przysposobienia.