Niepłacenie podatków: Jakie kary i konsekwencje grożą podatnikowi?

Wysokość grzywny za przestępstwo skarbowe

Wysokość minimalnej oraz maksymalnej stawki dziennej jest określana corocznie, ponieważ zależy bezpośrednio od wysokości minimalnego wynagrodzenia w danym roku. Przykładowo, w 2018 r. stawka dzienna została ustalona na poziomie od 70 złotych do 28 000 złotych. W związku z tym, osobie, która uchyla się od opodatkowania, grozi grzywna od 700 złotych (10 stawek to minimum, które sąd może orzec w przypadku przestępstwa skarbowego) do nawet 20 160 000 złotych. Oprócz grzywny, sąd może również orzec karę pozbawienia wolności od 5 dni do 5 lat (zgodnie z art. 27 § 1 k.k.s).

Kiedy kara pozbawienia wolności nie jest stosowana?

Kary więzienia nie muszą obawiać się osoby, w przypadku których kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości. Oznacza to, że w czasie popełnienia czynu zabronionego nie przekroczyła ona dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (w 2018 r. było to 420 tysięcy złotych). W takich okolicznościach sprawca czynu podlega wyłącznie wspomnianej grzywnie w wysokości do 720 stawek dziennych.

Wykroczenie skarbowe a przestępstwo skarbowe

Gdy kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekroczyła ustawowego progu, uchylanie się od opodatkowania jest klasyfikowane jako wykroczenie skarbowe. Za taki czyn grozi grzywna wymierzana w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2018 r. jej wysokość wynosiła zatem od 210 złotych do 42 tysięcy złotych. Warto zaznaczyć, że w postępowaniu mandatowym najwyższa możliwa kara to 4200 złotych.

Ważne: Ustawowy próg to kwota stanowiąca pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia w chwili popełnienia czynu zabronionego. W 2018 roku, przy minimalnym wynagrodzeniu 2100 złotych, próg ten wynosił 10 500 złotych.

Inne czyny zabronione – oszustwo podatkowe i nieterminowe wpłaty

Powyższe kary znajdują zastosowanie również w odniesieniu do przestępstwa, jakim jest oszustwo podatkowe. Zgodnie z art. 56 k.k.s, dochodzi do niego, gdy podatnik w składanej deklaracji lub oświadczeniu podaje nieprawdę, zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie.

Zarówno niezłożenie deklaracji PIT w terminie, jak i uporczywe niewpłacanie należnego podatku, traktowane są jako wykroczenie skarbowe. Grozi za nie wspomniana już kara grzywny w wysokości od 210 złotych do 42 tysięcy złotych. Dodatkowo, osoba niewpłacająca podatku w terminie musi liczyć się z odpowiedzialnością odsetkową.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jaka jest maksymalna kara grzywny za uchylanie się od opodatkowania?

Maksymalna grzywna za przestępstwo skarbowe polegające na uchylaniu się od opodatkowania może wynieść do 720 stawek dziennych. W 2018 roku przekładało się to na kwotę do 20 160 000 złotych.

Czy za niepłacenie podatków można trafić do więzienia?

Tak, za przestępstwo skarbowe, oprócz grzywny, sąd może orzec karę pozbawienia wolności od 5 dni do 5 lat. Kara więzienia nie jest jednak stosowana, jeśli kwota narażonego na uszczuplenie podatku jest "małej wartości".

Czym różni się wykroczenie skarbowe od przestępstwa skarbowego?

Główną różnicą jest kwota podatku narażonego na uszczuplenie. Jeśli kwota ta nie przekracza ustawowego progu (pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia), czyn jest klasyfikowany jako wykroczenie, za które grożą łagodniejsze kary. Powyżej tego progu mamy do czynienia z przestępstwem skarbowym.