Kiedy powstała Solidarność?

W lipcu 1980 r. na Lubelszczyźnie wybuchły strajki, które objęły ponad 150 tamtejszych zakładów pracy. Ich bezpośrednią przyczyną stała się wprowadzona przez władze podwyżka cen mięsa i wędlin w pracowniczych stołówkach i bufetach na terenie całego kraju. Uczestnicy lubelskich strajków żądali przede wszystkim wzrostu płac oraz poprawy warunków pracy. Do rozpatrzenia postulatów robotników została powołana specjalna komisja. W rezultacie do 25 lipca przedstawicielom strony rządowej udało podpisać się porozumienia pisemne ze wszystkimi strajkującymi przedsiębiorstwami. Ziarno jednak zostało zasiane – w krótkim czasie fala protestów objęła całą Polską, w tym Pomorze.

14 sierpnia 1980 r. rozpoczął się historyczny strajk w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, do którego stopniowo przyłączały się inne zakłady Wybrzeża, co zaowocowało utworzeniem Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS) . Na jego czele stanął Lech Wałęsa.

17 sierpnia 1981 r. MKS przedstawił listę 21 postulatów wśród których obok żądań ekonomicznych  po raz pierwszy pojawiły się również postulaty polityczne. Strajkujący robotnicy domagali się m.in. zaakceptowania niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych, przestrzegania przez władzę zawartego w Konstytucji PRL prawa do wolności słowa, druku i publikacji oraz zniesienia przywilejów przysługującym MO, SB i działaczom partyjnym.

Strajk na Wybrzeżu zakończył się 31 sierpnia 1980 r. zawarciem porozumienia pomiędzy komitetem strajkowym a rządem PRL. Było to jedno z czterech tzw. porozumień sierpniowych – w ten sam sposób zakończone zostały strajki w Gdańsku, w Jastrzębiu-Zdroju oraz w Hucie Katowice.

Zawarcie porozumień z rządem PRL umożliwiło utworzenie 17 września  1980 r. ogólnopolskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Niecałe dwa miesiące później, 10 listopada 1980 r. , związek został oficjalnie zarejestrowany przez Sąd Wojewódzki w Warszawie. Jego współzałożycielem i pierwszym przewodniczącym został Lech Wałęsa, późniejszy laureat Pokojowej Nagrody Nobla i jednocześnie przyszły prezydent Polski.