Kiedy powstał Stary Testament? Historia i ramy czasowe

Stary Testament a Biblia Hebrajska – podstawowe różnice

Stary Testament jest pierwszą i starszą częścią Biblii chrześcijańskiej, którą chrześcijanie przejęli z judaizmu. Warto jednak zaznaczyć, że w judaizmie termin „Stary Testament” nie jest używany. Zbiór ten określany jest tam jako Biblia Hebrajska lub Tanach.

Różnice występują nie tylko w nazewnictwie, ale również w składzie kanonów biblijnych. Kanon Biblii Hebrajskiej obejmuje 39 ksiąg (liczonych jako 24, ze względu na połączenie 12 ksiąg proroków mniejszych w jedną). Z kolei katolicki kanon Starego Testamentu zawiera 46 ksiąg, ponieważ został poszerzony o tzw. księgi deuterokanoniczne.

Ciekawostka: Kościół katolicki włączył księgi deuterokanoniczne do swojego kanonu, ponieważ były one obecne w Septuagincie – pierwszym tłumaczeniu Starego Testamentu z hebrajskiego i aramejskiego na grekę, które powstało prawdopodobnie między 250 a 150 rokiem p.n.e. w Aleksandrii.

Kanon Starego Testamentu w różnych wyznaniach chrześcijańskich

Należy podkreślić, że kanon katolicki nie obowiązuje w całym chrześcijaństwie. Stary Testament w Kościołach prawosławnych jest szerszy i zawiera co najmniej 49 ksiąg (ich dokładna liczba może się różnić między prawosławiem rosyjskim, etiopskim a syryjskim). Natomiast Kościoły protestanckie zazwyczaj przyjmują kanon żydowski, składający się z 39 ksiąg.

Kiedy powstał Stary Testament? Datowanie ksiąg

Złożoność kanonów utrudnia jednoznaczną odpowiedź na pytanie: „kiedy powstał Stary Testament?”. Proces ten trwał wiele wieków, a datowanie poszczególnych tekstów jest przedmiotem badań biblistów.

• Pierwsze zalążki (ok. XIII w. p.n.e.): Niektórzy bibliści sugerują, że pierwsze teksty Pięcioksięgu (Księgi Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej, Liczb, Powtórzonego Prawa) mogły powstać już w czasach Mojżesza.
• Początki Starego Testamentu (X–IX w. p.n.e.): Inne teorie wskazują na ten okres jako początek formowania się pierwszych ksiąg.
• Najnowsze badania (VIII–VII w. p.n.e.): Według nowszych ustaleń, pierwsze księgi, takie jak wstępne wersje Księgi Amosa, Ozeasza, Micheasza oraz fragmenty Księgi Izajasza, napisano pod koniec VIII i na początku VII w. p.n.e.
• Główny okres twórczy (V–IV w. p.n.e.): Uważa się, że większość Starego Testamentu powstała w tym okresie. Spisano wtedy m.in. Pięcioksiąg (w ostatecznym kształcie ok. 250 r. p.n.e.), 1. i 2. Księgę Kronik, część Księgi Powtórzonego Prawa, Księgę Malachiasza i późną wersję Księgi Jeremiasza.

Najmłodsza księga Starego Testamentu

Za najmłodszą księgę Starego Testamentu niemal bez wątpliwości uznaje się Księgę Mądrości. Została ona napisana między końcem I w. p.n.e. a połową I w. n.e. Jest to księga deuterokanoniczna, dlatego nie znajdziemy jej w Biblii Hebrajskiej.

WAŻNE: Stary Testament powstawał na przestrzeni kilku, a być może nawet kilkunastu wieków. W tym czasie nie tylko tworzono nowe teksty, ale również redagowano i rozszerzano te już istniejące. Przykładem jest Księga Daniela, która w kanonie katolickim jest dłuższa niż w hebrajskim – zawiera dodatkowo modlitwę Azariasza (Dn 3,24-90) i dwa ostatnie rozdziały (Dn 13-14).

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Kiedy dokładnie powstał Stary Testament?

Stary Testament powstawał przez wiele wieków. Najstarsze teksty mogły pojawić się ok. XIII w. p.n.e., ale główne prace redakcyjne miały miejsce między VIII a IV w. p.n.e., a najmłodsza księga pochodzi z I w. n.e.

Czym Stary Testament różni się od Biblii Hebrajskiej?

Stary Testament to chrześcijańska nazwa dla zbioru ksiąg przejętych od judaizmu, gdzie nazywa się je Biblią Hebrajską lub Tanachem. Różnią się także liczbą ksiąg – katolicki Stary Testament zawiera 46 ksiąg (w tym deuterokanoniczne), podczas gdy Biblia Hebrajska ma ich 39.

Która księga Starego Testamentu jest najmłodsza?

Za najmłodszą księgę Starego Testamentu niemal bez wątpliwości uważa się Księgę Mądrości, napisaną między końcem I w. p.n.e. a połową I w. n.e.